Kişisel bilgisayarlarınızın (PC=Personal Computer) başta gelen sorunlarından biride tozdur. Bilgisayardaki işlemci veya işlemciler , bellekler ve grafik işlemcileri bir çok transistörden oluşur ki bunlar nano-metre büyüklüğündedirler. Ve bu yongalar (chip) süper iletken olmadıklarından üzerlerindeki elektrik akımına direnç gösterirler. Yani kısaca ısınırlar . İşte bu ısıyı gidermek için kullanılan fanlar bilgisayarlarımızı toz kutusu haline getirirler. Hava sirkülasyonunu gerçekleştirerek bilgisayarımızın pişmemesini sağlayan bu fanlar; sirküle ettikleri havadaki tozuda bilgisayarımıza pompalarlar. Bu yazımdada bu tozlardan nasıl kurtulacağımızı öğreneceğiz.
Konumuza girmeden önce şunu söylemem gerekir ki ;bu iş acemi bilgisayar kullanıcılarının yapabileceği bir iş değildir. Yani en azından işlemcinizi çıkartıp takabilecek kadar deneyimli olmanız gerekiyor. Tabiki dikkatlide. Bir başka konuda garanti problemidir. Yani iblgisayarınız toplama değilde tabiri caiz ise markalı bir bilgisayarsa kasayı açmak dolayısı ile kasaya yapıştırılmış bandrolü , sizi garantisiz bırakır.Fakat yeni bir bilgisayarın kasa donanımı 1.5-2 yıl kadar (normal şartlarda) kasa içi donanım temizliği istemez. Bu bizi pek bağlamayacaktır bu yüzden.
Bize gerekli malzemeleri kısaca listelersek:
1 Süper yumuşak 1 numara boya fırçası
2 Diş fırçası
3 Toz bırakmayan yumuşak bir bez
4 Kulak temizleme çubuğu ( gülmeyin)
5 Sıvı bulaşık deterjanı
6 Cımbız
7 Yıldız ve düz tornevida
8 Ve tabiki elektrik süpürgesi
9 Basınçlı hava tüpü (çok gerekli diil ama olsa iyi olur)
Temizliğimizi kasa içi ve çevresel donanımlar olmak üzere ikiye ayıralım. Burada fırça ile gerçekleştirdiğimiz herşeyi basınçlı havanız varsa onunla fırça kullanmadan yapabilirsiniz.
KASA İÇİ TEMİZLİK
Kasamızı açtıktan sonraki ilk işimiz kapak veya kaput diye tabir edilen parçanın eğer delikli ise delik içi veya iç taraftaki delik etrafında sirkülasyondan kaynaklanan tozları bezimizle silmek. Şunu unutmamak gerekirki kasa içi temizlikte diil su veya temizlik maddesi hafif nemli bez bile kullanılmaması gerekiyor! Sonra sırası ile eğer kasamızda ek fan veya fanlar varsa bunları sökerek fırça ve elektrik süpürgesi yardımı ile temizliyoruz. Bazı durumlarda fırça kalıplaşmış tozları sökemeyebilir fazla zorlamayın ve sökülmeyen toz birikintilerini kulak temizleme çubuğu ile çıkarın. Temizlediğimiz fanları da kapağın yanına kaldırıyoruz. Ve sıra geldi anakartımıza takılı olan kartların ( ses, ekran, tv , modem vs.) temizliğine. Kartları dikkatlice çıkardıktan sonra bağlantı metalinden tutarak yumuşak fırca ile hafifce temizliyoruz. Bunlarıda diğer temizlediklerimizin yanına mümkünse kağıt havlunun üzerine kaldırdık. Sıra geldi anakartımıza . Eğer kasanız anakartınızı sökmeden temizleyecek kadar elverişli ise sökmeye hiç gerek yok. Hiç bir kabloyu çıkarmadan fırça ile temizlerken bir yandanda 5- 10 cm uzaklıktan elektrik süpürgesini kullanmayı unutmayın. Yalnız dikkat edin ve nazik olun tozsuz kalmak yerine anakartsız da kalabilirsiniz. Burada işlemci ve kablolarla uğraşmamamızın sebebi istenmeyen bir toz parçasının işlemci soketine veya kablo bağlantı uçlarına kaçmasını önlemek. Daha sonra kabloları (güç, IDE vs.) çıkartıp silebilirsiniz. Sıra geldi işlemciye işlemci fanını söküp temileyin Soğutucuyuda yine fırça ve temizleme çubuğu ile temizledik diyelim. Buradaki kritik nokta ve en dikkat etmemiz gereken nokta eğer termal macununuz işlemci ile soğutucu arasında bir yapışma sağladı ise ayırmaya çalışmayın. Çünkü tozları temizlerken termik macunun bu tozları kapmasını ve tekrar yerine yerleştirirken iki yüzey arasında boşluk bırakmasını istemeyiz. Sıra geldi sürücülere bunları yerinden sökmenize gerek yok elektrik süpürgesi ile yine dikkatlice sürücülere zarar vermeden dilerseniz fırçanında yardımı ile tozları emdirebilirsiniz. Kasa köşeleri ve kenarlarınıda emdirmeyi unutmuyoruz ve söktüklerimizi taktıktan sonra kasa ile işimiz bitmiştir.
ÇEVRESEL DONANIM
Özellikle benim çevresel donanım olarak tabir ettiğim donanımlarla yani klavye fare monitör vs. daha haşır neşir olduğumuz için bunlar daha çok tozlanmakla beraber kirlenirlerde.
Biz fare ile başlayalım. Eğer fareniz optik değilde toplu ise top kapağını ok yönünde çevirerek açın. İçerideki hareketli parçalara yapışmış kir ve tozları cımbız yardımı ile temizleyin. Topu yerine taktıktan sonra çok hafif nemli ve sıvı bulaşık deterjanlı bezimizle iyice temizleyin. Donra kağıt havlu ile iyice durulayın.
Klavyeyi temizlemeden önce bir ters çevirip silkin bakalım neler çıkcak. Eğer benim gibi bilgisayar masasında çok zaman geçiriyorsanız epey bişey dökülecektir. Benimkinden ekmek parcaları, toplu iğne , ne yazıkki sigara külleri, ne olduğu belirsiz tozlar filan çıkmıştı. J Sıra geldi klavyenin tuşlarını sökmeye. Dikkatli olun bazı klavyelerin tutturma klipslari çok naziktir ayrıca enter ve boşluk tuşlarınızın metal aksamlarını eğmeyin. Düz tornavidayı kaldıraç olarak kullanmadan ünce izole bantla bir kat sarın ki istenmeyen çızikler meydana gelmasin. Tuşları sol alt köşeden başlayarak ve nazikçe çıkartın. Unutmadan, her ne kadar klavyeyi iyi biliyorum deseniz de bir kağıda klavyenizi çizmeyi unutmayın. Çıkardığımız tuşları sıcak ve sıvı deterjanlı suda diş fırçası yardımı ile iyice temizleyin. Onları kurumaya aldıktan sonra biz klavyeye geri dönüp vidalarını, sablonunu, kablosunu, ledrerini yani kısaca sadece plastik kasası kalıncaya kadar sökün ve onuda yıkayın. Bazı klavyelerin arkası metaldir biz plastık olduğunu var sayarak onuda yıkıyoruz. Burada dikkat etmemiz gereken tuşları yukarda tutmaya yarayan lastık veya silikonların sıcak veya diil hiç bir suretle deterjanlı suyla temasını sağlamayın. Yapıları gereği elestikiyetlerini kaybedebilirler. Bide kaybolmalarına izin vermeyin yoksa klavyenin herhangi bir tuşunun içeriye batık kalmasına sebebiyet verirsiniz. İki üç tana kaybettiyseniz vay halinize , hele tuşlardan birini kaybettiğinizi düşünemiyorum bile. Kesinlikle sizi aptal yerine koyma gibi bir lüksümün ve haddimin olmadığını bilerek yıllarını bu işe vermiş bir webmaster arkadaşımın “Klavyemi temizliycem Kıvanç “ demesi ve o lastiklerin ikisi ve en önemli tuş olan “k” yı kaybetmesindendir bütün telaşım. Sonrasında zaten ben yeni klavye alıcaktım demeside cabası. Neyse klavyeniz yeni gibi görünüyor değilmi?
Eğer benim gibi bir sigara tiryakisi iseniz vay monitörünüzün haline. Ben cif le yemizliyorum ama bunu size önermiycem siz yine hafif nemli ve sıvı bulaşık deterjanlı bir bezle sadece plastik yüzeyleri silin. Standat monitörler için cam temizleme maddelerini kullanabilirsiniz ama TFT ekranların nemli ve deterjansın bir bezle dikkatlice temizlenmesi gerekiyor.